Sudan (Sudan Cumhuriyeti), Afrika'nın en büyük ülkesi. Bir Doğu Afrika ülkesi olan Sudan kuzeyden Mısır, kuzeydoğudan Kızıldeniz, doğudan Etiyopya ve Eritre, güneyden Kenya, Uganda ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti (Zaire), batıdan Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad, kuzeybatıdan da Libya'yla çevrilidir.
Başkent: Hartum
En büyük şehir: Omdurman
Resmi dil(ler) Arapça, İngilizce
Bağımsızlık
- Mısır ve İngiltere 1 Ocak 1956
Yüzölçümü: Toplam 2,505,813 km²
Nüfus: 2006 yılında 36,992,490
Para birimi Sudan poundu
Telefon kodu +249
Doğal kaynakları: petrol; demir, bakır, krom, çinko, tungsten, mika, gümüş, altın, hidro enerji
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %46.1
erkekler: %57.7
kadınlar: %34.6 (1995 verileri)
DİL
Arapçadır. Halkın çoğunluğu Arapça bilmekle birlikte, çoğunluğun ana dili Arapça değildir, Nübyece, Beja, Fur, Nuban, Ingessana gibi diller konuşulur.
DİN
İslam’dır. Halkın % 83'ü Müslüman, % 10'u yerel dinlerin mensubu, % 7'si Hıristiyan'dır. Müslümanların tamamı Sünni ve çoğunluğu Şafii, bir kısmı da Maliki'dir.
Yönetim: 1989'da gerçeklestirilen askeri darbeden sonra ülke yönetiminde köklü degisiklikler gerçeklestirilmistir. Su anda parlamenter ve sivil bir hükümet is basindadir. 1989 darbesinin lideri Ömer Hasan Ahmed el-Besir halk oyuyla cumhurbaskanligina seçilmistir.
Tarihi:
Tarihi kaynaklarda Sudan denirken kastedilen alan bugünkü Sudan'in topraklarindan çok genis bir alandir. Araplar Afrika'ya girdikten sonra zencilerin yasadigi ve Kizil Deniz kiyilarindan baslayarak Bati Afrika'ya kadar uzanan genis bir alana Biladu's-Sudan (Siyahlar Ülkesi) adini vermislerdi. Daha sonra "Bilad" kelimesi atilarak bu bölgeye sadece Sudan denmistir. Bugünkü Sudan ise, Dogu Sudan denirken kastedilen bölgedir. Misir'in 639'da Amr ibnu'l-As (r.a.) tarafindan fethedilmesinden sonra bu ülkeye yerlesen Müslümanlar kisa süre sonra ticaret için Sudan pazarlarina gitmeye basladilar. Sudanlilar da Islam'i ilk olarak bu tüccarlar sayesinde tanidilar. Sudanlilardan bazilari Islam'i tanidiktan sonra kisa süre içinde bu dine isindilar ve daha önce Sudan'a girmis olan hiristiyanligin onlarin arasindaki etkisi zayiflamaya basladi. Misir'a yerlesen Müslümanlar 7. yüzyilin ortalarindan itibaren Sudan'i ele geçirmek için birtakim askeri hareketler gerçeklestirdiler. Bu fetih hareketleri uzun süre devam etti. 1172'de Salahuddin Eyyubi'nin kardesi Turan Sah, 1260'ta da Baybars bugünkü Sudan topraklarina birer sefer düzenlediler. Bu seferlerden sonra buralarda Islam daha da güçlenmeye basladi. 1517'de Osmanli Devleti'nin Misir'i fethetmesi Sudan'da etkisini gösterdi. Ancak ayni dönemde Sudan'da varligini sürdüren Funj Imparatorlugu da güneye dogru kayarak varligini sürdürdü. Misir valisi Kavalali Mehmed Ali Pasa 1821'de Funj Imparatorlugu'nun üzerine ordu göndererek Sudan topraklarini ele geçirdi. Ancak Mehmed Ali Pasa, Sudan'da halki hiç memnun etmeyen bir siyaset güttü. Mehmed Ali Pasa, Sudan'i fetheden Ismail Pasayi görevden alarak yerine kendi oglunu geçirdi. O da birtakim siyasi hesaplarla Fransiz ve Ingilizlerle isbirligi yapti ve bazi eyaletlerin valiliklerine onlarin adamlarini getirdi. Bu durum Sudan'in Müslüman halkini rahatsiz etti. Muhammed Ahmed el-Mehdi adli bir zat bazi kisileri etrafina toplayarak 1881'de bir hareket baslatti. Muhammed Ahmed el-Mehdi, etrafinda topladigi kuvvete "ensar", hareketine de "ensar hareketi" adini veriyordu. Mehdi'nin hareketi kisa zamanda genis bir alana yayildi. Onun hareketini bastirmak için gönderilen ordular yenilgiye ugratildilar. Ensar hareketi gösterdigi basarilarla hakimiyetine aldigi topraklar üzerinde ayri bir yönetim kurdu. Mehdi, 22 Ocak 1885'te öldü ve yerine geçen oglu Abdullah bin Muhammed, Umdurman'da Herbert Kitchner adli Ingiliz generalin komutasindaki Misir kuvvetlerine yenildi. Daha sonra Ingiliz güçler, Misir'daki yönetimin yanlis uygulamalarini düzeltmeyi amaçladiklarini ileri sürerek 1899'da Sudan'a girdiler. Ingilizler ilk is olarak Muhammed Ahmed Mehdi'nin baslattigi hareketi tümüyle dagittilar. Sudan 1 Ocak 1956'da bagimsizligini elde edinceye kadar Ingiliz isgalinde kalmistir.
Darfur Sorunu
Darfur başkent Hartum'un 1300 km batısında bir bölgedir. Yerel ve arap kabilelerin hayvancılıkla geçindiği bölgede su kaynaklaarı ve otlakların paylaşımı konusundaki uyuşmazlıklar, kuraklığın etkisi ile büyümüş, 2003 yılında, yerel bir isyanın ardından, bölgedeki Arap kabileleri ile Hükümet tarafından kurulan ve desteklenen milis kuvvetleri (janjavid) arasında çatışmalar başlamıştır. Bu çatışmalarda Darfur nüfusunun üçte biri -yaklaşık 2 milyon insan- zorla yerinden edilirken, yüz binlerce insan öldürüldü. Halen 1,5 milyon kişi yerleştirildikleri mülteci kamplarında yaşamaktadır.
Hükümet'in, Darfur bölgesinde, geniş çaplı bir “etnik temizlik” başlattığı iddiaları üzerine, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 18 Eylül 2004 tarihinde, 1564 no'lu kararıyla Genel Sekreterden Sudan'da bir araştırma Komisyonu kurulmasını istemiştir. Kurulan Komisyon, 25 Ocak 2005'te, BM Genel Sekreterine bir rapor sunmuş ve sivil halkın korunması ve suçluların cezalandırılması için harekete geçilmesini tavsiye etmiştir. Raporun ardından, Güvenlik Konseyi, 31 Mart 2005 tarihli ve 1593 no'lu kararı ile olayı UCM'ne taşıma kararı almıştır.
6 Haziran 2005'te UCM savcısı Luis Moreno Ocampo, Darfur'da işlenen suçlar hakkında soruşturmayı resmi olarak açmış ve dosya Hakim Akua Kuenyehia (Gana) başkanlığındaki 1 no'lu Ön Yargılama Dairesine iletilmiştir.
2007'de Sudan hükümeti destekli Janjavid adı verilen paramiliter gruplarla, ayrılıkçı Sudan Özgürlük Hareketi (Haraka Tahrir Sudan) denen asiler arasındaki çatışmalara sahne olmaktadır. Militer gruplara destek olduğunu ve etnik temizliği kabul etmeyen Sudan hükümeti, Nisan 2007'de Amerikan ambargosu ve diğer baskılara da dayanamayarak, Birleşmiş Milletler'in (BM) Darfur'da barışı sağlamaya yönelik operasyonlarını, "silahlı havadan konuşlandırma dahil" kabul ettiklerini açıkladı.
Kaynaklar: http://tr.wikipedia.org, http://www.ulkeler.net,
Başkent Hartumdan bir kaç görüntü:
Bu da Keops piramidlerinden önce yapılmış ama ünlenmemiş dünyanın ilk piramidlerinden biri:
Darfur Sorununun canlı kanıtı:
Fotoğraflar ve bilgiler gayet açık arkadaşlar durum vahim çocuklar ve bebekler ölmekte iklim kötü, su sıkıntısı var. Yardıma ihtiyacı olan bir ülke daha ama bir şeyler yapabilcek birisi var mı
Tartışılır!Esad Hocamız bir kitabında diyor çok üzerinde durdum gidin Sudan'a okumaya , oradan evlenin dedim dedi bir tane yapan çıkmadı diyor. ( İslami Çalışma ve Hizmetlerde Metod )