Ney
Posted: 14 Jan 2008, 13:20
Ben de acizane 'ney'den bahsetmek isterim. Buğulu bir "Hu" sesi ile ruhları mest eyleyen neyden...
Rivayet edilir ki; hz. Fahr-i kainat ef. (sav) ledün ilminden bir takım ilahi sırları Hz. Ali (kv) ye anlatır ve bu sırdan kimseye bahsetmemesini salık verir... Fakat hz. Ali bu manevi ağırlığın ateşini içinde bir süre taşıdıktan sonra dayanamaz kendini çöllere vurur. Rahatlamak için bu ilahi sırrı kör bir kuyuya anlatır. Kuyunun etrafında biten kamışlar bu sırrın esrarı ile büyür. Bir çoban bu kamışlardan ney yapar ve yanık yanık üflemeye başlar... Sır onda gizlidir ve ancak ehli olan anlar... Mevlana neyin hikayesini anlatırken "sırrım,feryadımdan uzak değildir. Onda gizlidir"der ya...
Kıssa ne derece doğrudur bilinmez ama ney; sesi ile olduğu kadar manevi remzi ile de insanları kendine hayran bırakır. Mesnevinin ilk 18 beyti neyin hikayesini anlatır... Ney kamil insanın remzidir. Neyin kamışlıktan koparılışı insanın ruhlar aleminden kopup dünyaya gelmesidir. Neyin sesi neyzendendir... Yani ruh Allah'tandır. Kamil mürşit o nefesi,o mesajı olduğu gibi, birşey katmaksızın halka dağıtır...
Ney üstüne sayısız hikmetli söz var... 9 boğumlu,kamıştan yapılmış,sade bir enstruman... Üflemesinin zor olduğu söylenir ama bu kişiden kişiye değişir,kimisi 6 ayda ses çıkaramazken,kimisi de ilk üfleyişte ses çıkarabiliyor. Ama notaları oturtmak nerden baksanız 10-15 gün alıyor... Yani sabır gerektiriyor. Genellikle halk arasında "kız ney" tercih ediliyor.
Bir de neyzenlerin belki en hassas oldukları noktayı hatırlatmam yerinde olur sanıyorum... Ney çalınmaz zira o bir çalgı aleti değildir,bunu yerine "üflemek "tabiri daha uygun düşer... Peygamberlerden bazılarının da ney sesini dinledikleri ve sevdikleri rivayet edilmiştir... Yanlız literatürde bu ney olarak değil de "mizmar" olarak geçer...
Ney üzerine söylenecek o kadar kelam,o kadar bilgi var ki; burda zikretmek çok zor olur. Ama gönül ehli herkese tavsiye edeceğimiz bir alettir vesselam...
Rivayet edilir ki; hz. Fahr-i kainat ef. (sav) ledün ilminden bir takım ilahi sırları Hz. Ali (kv) ye anlatır ve bu sırdan kimseye bahsetmemesini salık verir... Fakat hz. Ali bu manevi ağırlığın ateşini içinde bir süre taşıdıktan sonra dayanamaz kendini çöllere vurur. Rahatlamak için bu ilahi sırrı kör bir kuyuya anlatır. Kuyunun etrafında biten kamışlar bu sırrın esrarı ile büyür. Bir çoban bu kamışlardan ney yapar ve yanık yanık üflemeye başlar... Sır onda gizlidir ve ancak ehli olan anlar... Mevlana neyin hikayesini anlatırken "sırrım,feryadımdan uzak değildir. Onda gizlidir"der ya...
Kıssa ne derece doğrudur bilinmez ama ney; sesi ile olduğu kadar manevi remzi ile de insanları kendine hayran bırakır. Mesnevinin ilk 18 beyti neyin hikayesini anlatır... Ney kamil insanın remzidir. Neyin kamışlıktan koparılışı insanın ruhlar aleminden kopup dünyaya gelmesidir. Neyin sesi neyzendendir... Yani ruh Allah'tandır. Kamil mürşit o nefesi,o mesajı olduğu gibi, birşey katmaksızın halka dağıtır...
Ney üstüne sayısız hikmetli söz var... 9 boğumlu,kamıştan yapılmış,sade bir enstruman... Üflemesinin zor olduğu söylenir ama bu kişiden kişiye değişir,kimisi 6 ayda ses çıkaramazken,kimisi de ilk üfleyişte ses çıkarabiliyor. Ama notaları oturtmak nerden baksanız 10-15 gün alıyor... Yani sabır gerektiriyor. Genellikle halk arasında "kız ney" tercih ediliyor.
Bir de neyzenlerin belki en hassas oldukları noktayı hatırlatmam yerinde olur sanıyorum... Ney çalınmaz zira o bir çalgı aleti değildir,bunu yerine "üflemek "tabiri daha uygun düşer... Peygamberlerden bazılarının da ney sesini dinledikleri ve sevdikleri rivayet edilmiştir... Yanlız literatürde bu ney olarak değil de "mizmar" olarak geçer...
Ney üzerine söylenecek o kadar kelam,o kadar bilgi var ki; burda zikretmek çok zor olur. Ama gönül ehli herkese tavsiye edeceğimiz bir alettir vesselam...
