Bilmeceli Bir Telif Tarihi
Posted: 13 Feb 2008, 20:35
BİLMECELİ BİR TELİF TARİHİ (*)
Doç. Dr. M. Es'ad COŞAN
Eski devirlerde, bir eser telif eden kimseler, eserin telifini bitirdikleri tarihi, yeri ve sair bilgileri son kısma yazarlardı. Bu gibi kayıtlara "teliften ferağ kaydı" adı verilir. Meşhur Osmanlı âlimi ve tarihçisi Kemal-paşa-zâde de (tam adı; Şemsed-din Ahmed b. Süleyman'dır ve 1468-1534 yılları arasında yaşamıştır) yazılmasını bitirdiği bir kitabının sonunda, o eserin telif tarihini açık olarak değil, bilmece tarzında kaydetmiş; sonra da şöyle demiştir:
"Kim benim bu ibaremde kasdettiğim tarihi bulup çıkarır ve doğru neticeye ulaşırsa büyük bilginlerin pek çoğunun başaramamış olduğu bir işi başarmış olur."
Biz, bu bilmeceli tarih ibaresini ve tercümesini, çoğunlukla dine ve Osmanlı kültürüne vâkıf kimselerden meydana gelen Diyanet Gazetesi okuyucularına sunup, onlara bilgi ve zekâlarını göstermek konusunda bir fırsat hazırlamayı münasip gördük. Doğru cevap ile açıklamayı inşâ Allah ilerki sayılarda verceğiz. Bu tarz hareketle, zaman zaman bize sorulan bu konuyu, geniş kitlelere de tanıtmış olacağımızı sanıyoruz. Bakalım kaç kişi, bu bilmeceyi çözmeyi başarabilecek. Tabii doğru cevap verenleri mükâfatlandırmak da Başkanlığa ait bir husustur.
Bahis konusu ibare şöyle:
Tercümesi:
"Bu kitabın yazılması, Melik-i Vehhab olan Allah'ın yardımıyla Peygamber SAS Efendimiz'in hicretinden itibaren onuncu on'un, üçüncü on'unun, altıncı onda birinin, birinci yarısının, ikinci altıda birinin, ikinci üçte birinin, dokuzuncu onda biri olan cuma günün tamam olmuştur."
________________________________________________
Ben henüz uğraşmadım ama çok güzel bir soruya benziyor. Bir yerlerde cevabını bulurum diye de araştırmadım hiç. Cevabı bilen varsa hemen söylemesin ama önerilerimizi paylaşabiliriz.
Doç. Dr. M. Es'ad COŞAN
Eski devirlerde, bir eser telif eden kimseler, eserin telifini bitirdikleri tarihi, yeri ve sair bilgileri son kısma yazarlardı. Bu gibi kayıtlara "teliften ferağ kaydı" adı verilir. Meşhur Osmanlı âlimi ve tarihçisi Kemal-paşa-zâde de (tam adı; Şemsed-din Ahmed b. Süleyman'dır ve 1468-1534 yılları arasında yaşamıştır) yazılmasını bitirdiği bir kitabının sonunda, o eserin telif tarihini açık olarak değil, bilmece tarzında kaydetmiş; sonra da şöyle demiştir:
"Kim benim bu ibaremde kasdettiğim tarihi bulup çıkarır ve doğru neticeye ulaşırsa büyük bilginlerin pek çoğunun başaramamış olduğu bir işi başarmış olur."
Biz, bu bilmeceli tarih ibaresini ve tercümesini, çoğunlukla dine ve Osmanlı kültürüne vâkıf kimselerden meydana gelen Diyanet Gazetesi okuyucularına sunup, onlara bilgi ve zekâlarını göstermek konusunda bir fırsat hazırlamayı münasip gördük. Doğru cevap ile açıklamayı inşâ Allah ilerki sayılarda verceğiz. Bu tarz hareketle, zaman zaman bize sorulan bu konuyu, geniş kitlelere de tanıtmış olacağımızı sanıyoruz. Bakalım kaç kişi, bu bilmeceyi çözmeyi başarabilecek. Tabii doğru cevap verenleri mükâfatlandırmak da Başkanlığa ait bir husustur.
Bahis konusu ibare şöyle:
Tercümesi:
"Bu kitabın yazılması, Melik-i Vehhab olan Allah'ın yardımıyla Peygamber SAS Efendimiz'in hicretinden itibaren onuncu on'un, üçüncü on'unun, altıncı onda birinin, birinci yarısının, ikinci altıda birinin, ikinci üçte birinin, dokuzuncu onda biri olan cuma günün tamam olmuştur."
________________________________________________
Ben henüz uğraşmadım ama çok güzel bir soruya benziyor. Bir yerlerde cevabını bulurum diye de araştırmadım hiç. Cevabı bilen varsa hemen söylemesin ama önerilerimizi paylaşabiliriz.
Müellifin doğum tarihi 1468 vefat tarihi 1534 , kitabı telif edildiğini tahminettiğiniz tarihten epey sonra doğmuş sanırım. 
