Gucdüvânî

İnşaallah bu yazıyı bölüm bolüm aktamaya çalışacağım.

Gerek Hakk'a karşı gerekse halka karşı pişmanlık duyduğumuzda, günahlarımızdan mahcubiyet hissetiğimizde,özümüze lâyık olmayan bir işe bulaştığımızda,hatta "düştüğümüzde", kendi liyâkatimizden fazlası ikram edildiğinde, ama her mevkide ve makamda... Estağfirullah.

Esasınsda tevbe,kalpteki pişmalıktan ibarettir. İçindeki o kalbî sızıyı hissetmeyenin, hangi lafız kullanılırsa kullanılsın velev ki "estağfirullah" olsun hiçbir şey ifade etmez,havada uçuşan birkaç günlük canlılar gibi, şöyle bir gözükür kaybolur. Belki Allah Teala böyle samimiyetsiz tevbeleri kayda bile almaz. Meleklerine sildiri. Aksi takdirde böylesi "istiğfar ve tevbeler" aleyhimize birer delil teşkil edecektir.

Kulun uyanık ve agâh olduğunun işareti gözyaşı ile terennüm edilen istiğfarlardır.

Yukarıda da arz ettğimiz gibi her makamın bir estağfirullah 'ı vardır. Allah Teala'nın kullarında görmek istediği mükemmel ahlakı insana aşk ile meşk ettirme yolu olan tasavvuf ve tarikatlardır. Bu yolların farklı farklı olmasının ,insan meşreplarinin farklılıklarından kaynaklandığını bilmemiz gerekir. Her tarikatın evradında bulunan ve hiç değişmeyen 3 temel vird vardır.
Hamdele, salvele ve istiğfar yani estağfirullah.Hatta tarikata mensup olmayı yada bu yola girmeyi ifade eden "biad ve intisab" tabirlerinin yerine çoğu zaman tevbe temek, inabet ve istiğfar etmek tabirleri kullanıla gelmiştir.Büyüklerden nakl ederler ki; Cenab-ı Hakk, Musa A.s buyurmuş ki:Firavun kırk elli sene " Ben Allah'ım!" diye feryad edip durdu.Bir kerre "La ilahe illallah" diyerek rücu' edip tevbe etseydi,izzet ve celalim hakkı için onu affederdim.

Tevbenin lugatteki mânâlarından birir de; dönmek, rucû etmek demektir.Neye rucû eder yada nereye döner yönünü?
İnsanın, insan vasfında kabul edilebilmesi ve söze muhatab olabilmesi için, nereden gelip nereye gitmesi gerektiğini bilmesi lâzımdır.

Gidiş ve gelişteki durumunu, her an gözetmesi gereken insan, bazen "sürçer",bazen "gaflet" gözterir,unutur.Bulması gerekeni veya olması gerekeni ihmal eder,geciktirir.

İşte bütün bu sarsıntılarda insana yeniden kendi benliğini kazandıran o uyanış hali tevbe ile tezahür eder. Esasında "estağfirullah kelimeden ziyade cümledir.Latin harflerine aktarıldığında kelime kalıbı gibi gözüktüğünden kelime zannederiz.

Halbuki birazcık geniş mânâsıyla estağfirullah cümlesini lisanımıza,hatta lisan-ı hâlimize aktamak ve ifade etmek istersek:

"Ey beni kul olarak yaratan,kendisine muhatab kabul eden Mabudum,Hâlikım (Yaratıcım), kendisisnden başka ilah olmayan Hazreti Allah!
Lütfen, keremen bilerek bilmeyerek işlediğim günahlarımı, kulluğuna yakışmayacak hâllerimi,amellerimi mağfiret eyle, yaptığım işler Senin gadabını celb etse de, azabını hak etsem bile Sen bu cezayı benden kaldır ve beni af eyle"

demek isteriz.Çok çok muhtasar,hemencecik özetlenebilecek ifade şekli bile olsa insanın derûnî halinde kendini gösterir.Hakkı ile istiğfar edenlerin ,daha neler kazanacağını ne güzelliklere mazhar olacağını varın siz düşünün.

Konuyu şimdilik Hz. Mevlana'nın bir kıssası ile noktalayalım,
Mevlana H.z buyururki: "Bir günah işlersin; o günahı işledikten sonra belki aklın başına gelir, mü'min olduğunu hatırlar, yaptığın o kötü fiile "estağfirullah!" diyerek kendince tevbe edersin,halbuki kişi, Hazreti Ali k.v 'nin de buyurduğu gibi " Cenab-ı Hakkı unutarak o günahı işlemişsen o günahı işlemden evvel daha büyük bir günah işledin demektir.Bu da Allah'ı unutmaktır.Cenab-ı Hakk 'kı unuttuktan sonra yaptığın hataya tevbe edersin "estağfirullah" dersin de, O nu unutmanın ve gafletinin günahı için istiğfar etmeyi aklından bile geçirmezsin.

Böyle gafletle yaptığın tevbe için ve estağfirullah için bir daha " estağfirullah " de, yeniden tevbe et."

Esselamu aleykum ve rahmetullah,

Tasavvuf erkânında, 7 nefis derecesinde, her mertebede, her mâkâmâtta hep "estağfirulla" lâfzı ile, hâli ile meşgul olmak vardır.

Bazı nefis sahipleri hatta birçok insan "estağfirullah!" dediğinde "Allah'ı yegane ma'bud, kendisine ibadet edilecek Rabb tanıdığım halde ben nasıl O'ndan yüz çevirdim,nasıl inancımdan düşerek îmânımdan uzaklaştım?Yarabbi, beni affeyle; beni cehenneminde yakma!" düşüncesindedir.
Yani kastı cezaya çarptırlımamak, azaptan kurtulmak.B makamdaki insanlar Allah'ın azabını dünyadakai darlık veya cehennemdeki ateş olarak telakki ederler.

Bazı nefis sahipleri ise "dünya ve âhiret dengesini tam kurmuş iken (burası dikkati şa'yan) heva-ü hevesle, nefsimin şevkî ile yanlışlıklara düştüm, daha birşey yapamadan iflasın eşiğine geldim hâlbuki ne sözler vermiştim, ne planlar yapmıştım şimdi hayal bile etmediğim günahlarımla baş başayım!Ben bu nefisle ne yapayaım, bu kadar çirkinlikle güzelliklere nasıl ulaşayım? Gaflet ettim , unuttum; pişman oldum Estağfirullah!" demekle meşgul olur.

Başka bir zûmre ise gönlündeki maşuku, mahbubu, cânanı sevgilisi Cenab-ı Mevlâ 'ya; kendisine ikramda ve ihsanda bulunduğu hâlde bunun şükrünü edâ edememenin ıstırabıyla "estağfirullah! deme mertebesindedir. Mahbubunu tanımıyor değildir;haberdârdır, lâkin,güzelliklerin ilhamına kendini teslim edememiş, istikâmet üzere devam edememiştir.

Bir mâkam dahi vardır ki, o mâkama eren zevât "esatğfirullah"ı kendi nefisleri için değil,1- Allah Tealâ'ya istiğfar edenlerin 2-tevbe ve rûcu edenlerin 3- henüz yaptığı günahlardan tevbe ve nedâmet duymayanların nâmı hesabına "istiğfar" ederler.

Başka bir deyişle Cenab-ı Hâkk ın huzurunda mahcûb şekilde nîyaz ederlerken "Ya Rabbi! Kullarını Sen affeyle, onları cehennem azabına hasret ateşine yakma, Sana istiğfar ettiği halde hakîkî tevbenin mânâsını bilmeyenlere Sen merhamet eyle, henüz tevbe etmeyenleri de tevbe etmişler safına kavuştur. Bu istiğfarımıda yine merhametinle ve kereminle onların nâmına kabul eyle, estağfirullah estağfirullah estağfirullah" derler. Bu nasıl bir yüce idrâktir!Tatmayan insanlar ve kendi namıhesabıma fezalardan bile uzak mesafeler.

Tevbe nîyazımızın idraki ve kabulu duası ile ...