Kalbe gelen düşünce hayır mı şer mi?
Posted: 07 May 2010, 11:27
“Kalbe gelen bir düşüncenin hayır mı şer mi olduğunu ayırt edebilmek için din âlimleri onun şu dört ölçüden biriyle tartılması gerektiğini söylüyorlar:
Birinci ölçü dinin kurallarıdır. Kalbe doğan düşünceleri din terazisiyle tartarız; uygunsa hayırdır, uygun değil veya şüphe ediyorsak şerdir.
Şayet bundan bir sonuç alamazsak ikinci ölçüye başvururuz. Bu da o düşünceyi, salih mümin olduğuna inandığımız kişilerin amelleriyle karşılaştırmaktır. Eğer onların güzel ahlâkına uyuyorsa hayırdır; uymuyorsa şerdir.
Bundan da bir sonuç alamazsak üçüncü ölçüye başvururuz. Bu da nefistir. Nefsine bakarsın, eğer nefis çekindiği, korktuğu için değil de, tabii olarak ondan tiksiniyorsa o hayırdır; nefret duymuyorsa o şerdir.
Dördüncü ölçü de nefsin meylidir. Eğer nefis, o fikre karşı tabii bir meyil duyuyor ve onu yapmayı arzuluyorsa, o şerdir. Çünkü nefis, hayra tâbi olarak bir şeye meyletmez...
Kalbine doğan düşünceler eğer Allah’ın adının anılmasıyla zayıflıyorsa şeytandandır. Çünkü şeytan, Allah’ın zikrine karşı dayanamaz.”
Minhâc’ül-Abidin (Abidler Yolu) - İmam Gazalî (k.s)
Birinci ölçü dinin kurallarıdır. Kalbe doğan düşünceleri din terazisiyle tartarız; uygunsa hayırdır, uygun değil veya şüphe ediyorsak şerdir.
Şayet bundan bir sonuç alamazsak ikinci ölçüye başvururuz. Bu da o düşünceyi, salih mümin olduğuna inandığımız kişilerin amelleriyle karşılaştırmaktır. Eğer onların güzel ahlâkına uyuyorsa hayırdır; uymuyorsa şerdir.
Bundan da bir sonuç alamazsak üçüncü ölçüye başvururuz. Bu da nefistir. Nefsine bakarsın, eğer nefis çekindiği, korktuğu için değil de, tabii olarak ondan tiksiniyorsa o hayırdır; nefret duymuyorsa o şerdir.
Dördüncü ölçü de nefsin meylidir. Eğer nefis, o fikre karşı tabii bir meyil duyuyor ve onu yapmayı arzuluyorsa, o şerdir. Çünkü nefis, hayra tâbi olarak bir şeye meyletmez...
Kalbine doğan düşünceler eğer Allah’ın adının anılmasıyla zayıflıyorsa şeytandandır. Çünkü şeytan, Allah’ın zikrine karşı dayanamaz.”
Minhâc’ül-Abidin (Abidler Yolu) - İmam Gazalî (k.s)